Gaziantep’te bu mevsimde halk bulgur yapar. Bulgur devlip yerlerinde kaynatılır, kurutulup, dövülüp çekilir. Yani bulgur değirmenlerinde kırılarak bulgur ve simit yapılıp ambarlara taşınır. Bulgur çektirme işi çok kere evde yapılır. Bulgurun taşı ve diğer yabancı maddeleri evde rahat rahat temizlendikten sonra çektirilir. Gaziantep’te elektrik yokken devlip yerlerinin manzarası geceleri çok güzeldi. Sahada öbek öbek yanan fenerler gökyüzündeki yıldızları tasdik eder. Sıra sıra yanan bulgur kazanlarının çıkardığı müthiş alevler bir tabloyu andırırdı geriden bu tabloyu seyredenler orada bir fener fener alayı yapıldığını sanırlardı..Eski devlip yerlerinin en gözde alanı şimdiki devlet hastanesi ve küçük sigorta binası ve çevresi çukur bostan idi Gaziantepliler geceleri özellikle bu manzarayı seyretmeğe gelirlerdi.
Devlip yerleri geceleri böyle güzel olduğu gibi gündüzleri de çok hareketliydi Buğday, yıkayanlar, bez serenler, toplayanlar devlip dövenler, bulgur savuranlar yemek yapanlar koşuşan çocuklar, hep birer hareket unsuru. Sonra devlip yerlerindeki çeşitli sesler ne tatlı bir koro teşkil ederdi Devlip gıcırtısı sanki bir dertli dolabı andırır bulgur değirmenlerinin ahenktar sesi bulgurcuların şarkı ve türkü sesleri bütün bunların birleşmesinden hâsıl olan ahenk doğal bir müzik meydana getirirdi Devlip âlemlerinin en dikkati çekeni çukur bostanda yapılırdı buraya daha çok Ermeniler gelir aralarında kaç göç olmadığı için meclise kadınlar kızlarda katılırdı Ermenilerde çalıp söylemeyi meslek haline getirenler bulunduğu için çukur bostan devlip âlemleri daha şen ve hareketli olurdu.O zamanların menşur devlipleri şunlardı Kara kabirde Kesik baş cami yanında Elekcioğlu,Aydın babada Hacı Hasan oğlu ,Şehreküstüde Karabaş,yazıcık Tabakhane,Akyolda Kozanlıda Keleş Hoca şeyhcan Çukur bostan,Şeyh cami devlipleri bunlardan başka Allebende Gazhane yakınında bir devlip vardı bunların bir bölümü çifte taşlı idi.yani dövülecek tesis iki tane idi Devliplerde birde allefciler olurdu bunlar bulguru simidi ezilip un haline gelenleri birbirlerinden ayırırdı
Şimdi birazda eski devlip âlemlerinden bahsedelim Devlip sahibi bir gün evvel hısım akraba ve dostlarını devlibe davet eder. Davet dilden yani şifaen olur. Devlip akşamı koltuğuna büyük bir karpuz alan devlip, yerine gelir karpuzu davet sahibine verir. Gündüzden bütün davetlilere yetişecek kadar doldurulup hazırlanan eti bol bulgurlu patlıcan dolması ocakta fıkır fıkır kaynıyor. Sofra açılır karpuzlar kesilir. Davetliler ortasında fener sofranın etrafına çevririrler. Dolmalar leğençeye konur Yufka ekmekler önlerinde hazır dolmalar ekmeklerin üstüne ezilir. Biber, patlıcan domates dolmaları yek vücut halinde colk colk mideye indirilir arada birde dolmanın ekşi suyundan kaşıkla içilmezimi, Oh gel keyfim gel, sonrada dolmanın acı ve ekşisini ağızdan gidermek için üstünden kavun, karpuz üzüm hıta acurun tadı bile bir başka gelir Hele devlikçinin teşvik için günün dolma yapan kadınına işitilecek bir sesle dün Ayşe bacı bir dolma yapmıştı parmaklarımı beraber yedim demesi kadını gayrete getir ipte dolmayı yapmak için büt6ün hünerini sarf etmesi devlip dolmasına bir özellik verir. Onun için bu dolma çok leziz olur. devliplerde ufak muzipliklerde yapılırdı Tanıdıklardan bir tanesi şaka olsun diye bir şey çalar ortalığı telaşa verirlerdi {şakadan hırsızlık}asıl{dolma kazanları}üzerinde olurdu. Dolma tencereleri bulgur dövdürenlerin iş telaşı sırasında ocakta iken veya pişirilip indirildikten sonra birden ortadan kaybolur. Evin hanımı zor duruma düşerdi muzipliği yapanda biraz sonra çaldığı dolmaları ortaya çıkarır Dövülen ve kuruyan bulgurlar hemen orada çekildiği gibi eve götürülüp orada da çekildiği olurdu. Şimdi yine bu külfet devlip tantanası kalmadı bunların yerine bulgur yapımını meslek edinen iş sahipleri ortaya çıktı 1932 yılında Gaziantep e Hamdi kutlar belediye başkanlığı zamanında elektrik geldiğinden sonra devlip âlemleri unutulmaya yüz tuttu.Eski devlip âlemler çok güzel bir gelenekti. Bu vesile ile dostlar akrabalar düğün gibi bayram gibi bir araya toplanırlar eğlenirlerdi bu ananeler artık unutuldu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder