25 Aralık 2011 Pazar

DULKADİR BEYLİĞİ ZAMANINDA ANTEP

DULKADİR OĞULLARI: Osmanlı devletiyle Mısır Kölemen devletleri arasında bulunan küçük bir beyliktir. bazan Osmanlıların bazen da Mısırlıların tarafını tutarak bağısızlığını koruyabiliyordu. Evvelce orta asyadan kalkıp Maraş ve Elbistan bölgesine giden bir Türkmen aşiretinin bu sıralarda başkanı olan Karacabey ortalığın karışıklığından istifade ederek Elbistan’ı Mübarek şahtan almış Maraşı ele geçirmiş bir hükümetçik kurmuştu.
oğlu Halil bey ise Malatya Harput ve besniyi bunlara ilave etmiş, Halebi sıkıştırmaya başlamıştı. Kuzeye doğru etkisini göstermek isteyen mısırlılar, önlerinde engel olarak gördükleri Dul kadir oğullarına baskı yaptılar. Fakat Halil Bey baskılara dayandı Bundan sonra yerine geçen
Su-beyİse ilerleyip gelmekte olan Osmanlının istilasından korkuyordu Osmanlıya karşı müttefik kazanmak için kızını Sivas hâkimi Burhanettine verdi.
     Osmanlılardan korkusu kalmayınca Suriye’ye doğru harekete geçti. Hamayı zaptetdi O sıralar Antep Dul kadir oğullarının elinde idi sui beyden sonra gelen Dukadir hâkimi Süleyman Bey güzel yemek ve güzel kadın meraklısı olduğundan ün almıştı. Birbirinden güzel beş kızı vardı o zamanın şöhretlerindendi. Bunlardan en güzelide Sultan Muradın oğlu –Mehmet Fatih –ile evlenmiştir. Bu Sitti hatun mezarı Edirnede yaptırdığı Sultan camiindedir.
     Süleyman Bey zamanında askeri ve siyasi olay olmamıştır. Süleyman Beyin vefatında dört oğlu vardı. Aslan, Budak, Şahsuvar, Alaidevle. Bu dört kardeş birbirine düşmüşlerdi.
   Süleyman beyin oğlu Aslan Bey on iki sene hükümdar olmuş Kardeşi burağın daima rekabetine maruz kalmıştı O zamanlarda Uzun hasan Anadolu’yu istilaya başlamış ve Aslanbey bununla birçok savaş yaptıktan sonra Harputu bırakarak teslim olmuştu. Buna Mısırlılar memnun olmadılar Budak bu fırsatı kaçırmadı. Mısırlılara müracaat ederek yardım istedi.Mısır sultanı Berkukun büyük dedeleri Emir sulu beye yaptığı gibi Bir fedai ile Aslan beyi namaz kılarken öldürtü.bir emir name ile yerine Burağı hükümdar yaptı.H-867-M-1463
     Budak ahalinin nefretini üzerine çekti Bir tarafdanda diğer kardeşi Şahsuvar Bey Fatih Mehmet e müracat etmiş Fatihde Şahsuvar Beyi Dulkadir ve Buz oğlu aşiretinin Başkanı tanıdığına dair kendisine ferman vermişti. Küçük Dulkadir beyliği ikiye ayrılmıştı. Şehsuvar Elbistan’ı budak ise Maraşı merkez yapmıştı
   Şeyh suvar –Mısır sultanı Kayıtbay-tarafından gönderilen ordulara mukavemet etmişti Mısırın son gönderdiği bir orduyu bozguna uğratmış Budağı esir almıştı. Mısır bundan sonra iki ordu daha göndermiş bunlarıda bozguna uğratıp Halebe kadar takip etmiş Tabi Antep bu sırada Şahsuvarın eline düşmüştü. Mısır sultanı –Kayıt bey-Fatih Mehmet’e elçi göndererek terk olduğunu söylemişti Kayıt Bey Emir Temiraz kumandasında Büyük bir ordu ile Şahsuvarı bozguna uğratıpkaleden kaçarak Azmanti kalesine sığınmaya kendisini mecbur eylemişti. Hayatına dokunmama şartıyla teslim olmasına rağmen Emir Tınaz tarafından zincirlere vurularak Mısıra gönderilmiş. Kahirede Kayıtbayın emriyle asılmıştır. H-873-M1469Dulkadir arazisini eline geçiren Kayıbey Beylik arazisini Osmanlılara teslim etmemiş.Fatihe verdiği sözü yerine getirmemişti. Kayıtbay H. 866-M.1462- tarihindeMısır arazisinin kuzeyinde Mustahkem bir kale bulundurmak Osmanlılardan gelecek hücümlara karşı kolay mukavemet etmek maksadıyla birçok masraf ve külfete girerek Antep kalesini tamir ettirmişti.Dulkadir bey Süleymanın dördüncü oğlu Aliidevle diğer üç kardeşin durumundan istifade etmeyi düşündü.Osmanlıların himayesine girdi Kuvvetli bir devlet kurmaya çalıştı Aliidevlet zamanında Dulkadir beyliği son genişliğini buldu Maraş,Elbistan,Harput,Kırşehir Rum Kale Azaz Darende Payas Sis  Tarsus Antep dahi hükümetin sınırları içinde bulunuyordu Aliidevlenin Anteple yakından ilgilendiği anlaşılıyor.Uzun çarşı civarındaki Kendi adıyla anılan bir cami şimdiki Şehir pajasındaki yeri ne dülkadiriye medresesini yaptırmıştı.
DEVAMI VAR 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder