25 Aralık 2011 Pazar

BÖLÜM -2-GAZİANTEP İLİNDE YAŞAYAN TÜRKMENLER

Nizip’ e Yaya olarak 30 dakika mesafede birbirine yakın iki köy vardır. Bunlar
Ancak 200 senelik köyler Daha evel bu ahali Suruç civarında Bayındır han veya karamuk havalisinde bir çadırdı bir kısmı bu köyde ikamet etmiş olarak bulunuyordu. Karaşıhlı Süleyman Ağanın verdiği malumata göre Bayındır kabileside {Bey dililer}gibi Sivas ve Kemah tarafından sürülen 80.000 hene çadır Türkmenlerinden bir aşi, ret idi İskenderun un doğusunda bilen iskelesi civarında bir Bayındır köyü vardırki {Suculuk }köyü diyorlar Barak aşiretleri içinde Bayındır köyü vardır. Murat{Fırat} civarında Birecik havalisindedir. Bu köy ahaliside kendilerini Barak sayarlar.

-Bey dili- Antep’te söylenen rivayetlere nazaran Türkmenlerin {yani bu güne kadar Türkmen adını taşıyan aşiretlerin }hepsine birden Bey dili denilirmiş. Bey dililer Araplarla çok muharebe etmişlerdir. Beydililer muharebede {Ahi selame }diye bağırırlardı Araplar Beyzililere {Beydele diyorlardı.80.000 bin çadır Horasandan sürülmüştü
Burada rahat durmadıklarından Colaba sürüldüler Gaziantep vilayetindeki Türkmenler döküntü azınlıktadır asıl Türkmenler Suriye hududu dâhilinde kalmışlardır.
Beydili aşireti –Kara Şıhlı Bekmeşli ve Araplı diye üçe ayrılır.1-Kara şeyhli–1-Ciditli-2-Dilferli-3-Yiderli-4-İseli-5-Hacı Musalı-6-Ravilli-7Ceke.Bunlar 60-70 sene önce hep çadırlı idiler.
11-Bekmeşli-1-Haci Aliuşağı-2-Abu Zeyyidi-3-Göneç-4Veleşli 5-Asımlı-6-celep Uşağı
—111-Araplı–1-Düzen uşağı-2Hacı Mahell3-Abu Zeyitli. Bütün bu oymaklar bu gün Colapta bulunmaktadır.27.Bentleri vardır bunlardan KaraŞeyhli 200 hane kadar tahmin edilmektedir. Göçebe iken kara kıl çadırlarda yaşarlardı. Bostancı köyünden Şark beyli Hasan beyin verdiği malumata göre Göçer elinden an büyük olanı ve şereflisi{Bey dili}dir Bey dili demek Bey sözlü lisanı Bey lisanı demektir.
Barak- Begdililerden sonra büyük kabile Baraktır.Baraklar suskun Türkmenlerdir Urfa ve Gaziantep vilayetlerinde bulunurlar.Kısmen Suriye hududu dahilinde kalmışlardır.Bayay,Bayındır,Kara Kuzak,Terekeli {tıryakili}isali,Kürdülü,Torun,göğe, Bakanlı,Muharremli Adaklı,Abdürrazaklı,Şark evli Yağmurlu,Çok Çoruklu,Tabur,Kıyam, Kırkız.,oymakları Barak kabilelerine mensupturlar.
Barak kabilesi içinde {Yazir, Bayındır, Avşar gibi Oğuz kabile ismi taşıyan Köyler vardır.
Yazir Carabulus nahiyesine bağlıdır. Nizip kazasındadır. Bu köyün ahalisi Barakların kürdülü oymağındandır. Küçük ve büyük Bayındır köylerinde kürdülü Baraklar vardır. Avşar Köyü demir yol                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     hattının Güneyinde Suriye tarafında kalmıştır. Bu köyün ahaliside baraklıdır. Baraklar içinde kırkız oymağı dikkate şayandır Nizip kasasına dâhil{Elif}ve{Kırkız}adında iki köy vardırki bunların tipi Moğol tipidir. Barakların verdiği malumata göre İslâhiye, Malatya, Pazarcık havalisinde çadırlı Baraklar varmış Baraklar şecaat ve mertlikle iftihar ederler.{Biz boz Barakız}diyorlar halk destanlarındanda bu tabire tesadüf ediliyor.
Kulsa idim derki artar fikarım
Kılıç kuşanıp zırh giymekti merakım
Vurun aslanlarım benim boz Barakım.                  
Çepni-cenup vilayetinde Çepnililer büyük bir aşiret halinde görülmüyorlar Nizip Köseler köyüne mensup Yusuf ağanın verdiği malumata göre yaya Nizip e 5 saat mesafede beş parça Çepni köyü vardır.1-Yeni köy2-Kayabaşı–3-Kör–4-Büyük sarılar–5-Köseler. Yusuf ağanın sözüne göre Bir öküzün alnında beyaz varsa Öküz kadar Çepni beyaz tüy kadar Sünni vardır anlaşılıyor ki burada Çepni demek Şii demektir. Çepni dedeleri ocaklıdırlar Nizip havalisindeki Çepnililerin sözüne göre Sivas tarafında Kalkanlı dede vardır. Nizip Çepnilileri ziraatla uğraşırlar halı dokurlardı şimdilerde halı dokuyanlar kalmadı.
—Karakoyunlu-Deveci İbrahim oğlu Ali ağa Karakoyunlulara dair şu bilgiyi verdi. Bu havalide Karakoyunlular40 aile kadar vardı Bunlar yazın yaylaya çıkar Kışın Antep e gelirler Paşa sokağında otururlar. Fransız muhaberesinde bu mahalle tahrip edildi. Şimdi Karakoyunlular oraya buraya dağılmışlardır. Bu oymak Türkmen boylarının hiç birine karışmaz. Kendi başına bir oymaktır.
—Avşar-Türkmen Karaşıhlı Süleyman ağanın verdiği malumata göre her aşirette bir {Torun}denilen bir oymak vardır ki bunlar {Avşar kabilesine mensupturlar bütün Türkmenlerin torunu Avşar’dır. Türkmen aşiretleri içinde beylik eden sülalelerin Avşar kabilesine mensup oldukları anlaşılıyor. Toros ve AntiToros dağlarında kuvvetli bir aşiret olarak yaşamış olan Avşar kabilesi iskân sorunları sebebiyle dağıtılmış olsa gerek. Osmanlı hükumeti nedaima isyan halinde bulunan bu kabile bütün Türkmenler nazarında Bey aşiret Aristokrat kabile aktolunmuş olsa gerek.
Bey düz-eski oğuz kabilelerinden olan bu aşiretin bu gün bu namla yaşayan enkazına tesadüf edilmedi bu kabile ismi Gaziantep civarında ancak bir köy taşımaktadır Gaziantep e 20 kilometre mesafededir.
Ulaşlı-Antep havalisinde Amik ovasında bir Türkmen köyü {Uluşlu}ismini taşır.Haci Köse denen köy ahaliside kendilerini de uluşlu sayarlar 24 oğuz boyları içinde zikredilmemekle beraber oğuz ananeleri bu köyde uygulanmaktadır.Dede korkutun baş kahramanlarından {Salur Kazan}daima ulaş oğlu salor diye anılır.{Bu yazı Milli kütüphanede bulunan Halk bilgisi dergisinin nisan sayısının 1940 tarihli cilt 9,sayı 102sayfa 137 aynen yararlanılmıştır.                                    

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder