24 Temmuz 2010 Cumartesi

ESKİ GAZİANTEPTE KINA

Kına Gaziantep düğün adetlerinden en orijinal olanlarından biridir. Kına gecesi iki taraf hazırlanır; Kına töreni için iki taraf davetlileri toplanı, kız evinde kadınlar, oğlanın evinde erkekler bulunurdu. Kız evinde ve erkek evinde çağlılar çalar, oyunlar oynanır. Kına gecesi bütün erkeklerin rakı içmesi adet haline gelmiştir. Kınayı oğlan evi hazırlar geniş ve işçiliği iyi bir bakır tepsiye 8-9 topak kaz yumurtası büyüklüğünde kına yoğrulup konur, etrafı renkli mumlarla ve çiçeklerle süslenip gününde okuyucu tarafından kız evine törensiz olarak yollanır.

Erkek kınası:
Akşam yatsı namazından sonra oğlanın arkadaşları yah çağırıp mani ve türküler söyleyerek kız evinin yolunu tutarlar.
1.peyke (grup)

Ah mendil hele hele mendil
Kaldır kollarını indir
Her sözlerin yalandır
Gel yanıma inandır
2.peykenin türküsü:

Lambada şişesiz yanmaz mı?
Cicim bana yar bulunmaz mı?
Ben bu dertten ölürsem
Banada acıyan olmaz mı?
Alamadım kaşları karayı
Süremedim zevk ile sefayı
3.peyke

Sandığımı açamadım lo lo
Çeyizimi saçamadım lo lo
Ne kara talifim varmış lo lo
Sevdiğimi seçemedim lo lo
Lo lo sana hayran olsun lo lo
Lo lo siye kurban olsun lo lo

Kapısına gelip kına isterler, bu sırada şu manilerin söylenmesi şarttır:

Araba fellahi
Severiz billahi
Arayıptan bulamasam
Çekerim silahi

Ve

Ey müsmire müsmire
Kınayı verin bize
Kınayı vermezseniz
Bizde küseriz size
Manisini okuyup kapı çalınır, açıldığı zamanda:
Ver kınayı gidelim
Hacıya selam edelim
Hacının kızını kurt kapmış
Yolda bayram edelim
Kıtası ile kına tepsisi gelinceye kadar mani okumadan yalnız yah ve zılgıt çağrılır.Kına tepsisi gelince erkekler tepsi teslim edilmeden önce aşağıdaki 3 kıtalık mani okunur ve bu sırada tepsideki mumlar yakılır.
Babam ben bu dağda ne bülbülüm ne gülüm
Koymaz felek ne ağlayan ne gülen
Ben garibem öz başına değilem
Dört gaziler diyemem, diyemem gelen suna kimindir

Bir ay doğdu ilk akşamdan üceden
Şavkı düşer pencereden bacadan
Uykusuzmu kaldım dünkü geceden

Bir balıkçı aldı kaçtı fesimi
Çok çağırdım işitmedi sesimi
Ama bacım yokki çeksin yasımı
Dört gaziler……..

Bu manilerde bittikten sonra yola,oğlanın evine kadar yine yah ve zılgıtlarla devam edilir.Kınada söylenen ve her mısrasından sonra yah çağrılan bir mani daha vardır:

Ey hamamcı bu hamama güzellerden kim gelir
Ne bileyim beyefendi günde yüzbin can gelir
Önünde halayıklar ardından sultan gelir
Ne bileyim beyefendi günde yüzbin can gelir

Kına taşıyanların sesi oğlan evinden duyulmaya başlayınca güveği saklanır ve bütün davetliler aramağa başlarla eğer arama bir saat falan sürerse damadın yerini belirtecek bir hareket yapması lazımdır.Damat bulununca ellerinden sıkıca bağlanır ve davetlilerin huzuruna getirilir.Burada bekar bir arkadaşı damada kına yakar .Bu sırada oğlanın kadın akrabaları ,kına yakan çocuğun adını çağırarak ( mesela bu isim Sami olsun ) : (Maşallah ….maşallah…hayırlı olur inşallah….. ağabeyside Sami paşaya olur inşallah……)der ve zılgıt çalarlar zılgıt bitince erkekler hep bir ağızdan yah çağırıp şarkı söylerler,damadı oynatırlar.Bu oyundan sonra erkek:

Yeşil ipek bükeler
Derdi kına dökeler
Saçlarından bir tel ver
Kefenimi dikeler.
Diye bir mani söyler ve erkek kınası bitmiş olur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder