Kadri paşa Canan ailesine mensuptur İshak paşanın oğlu şöhretli âlimimiz mütercim asımın yeğenidir. 1296 da miladi[1880}bir aralık başvekillik de yapmıştır. Kadri paşanın böyle bir bedesten yaptırmış oğluna bize yine şer’i mahkeme sicilleri buna dair iki karara rastladık ikiside 1291-miladi[1875] rebiyülevvel tarihidir.
Birincisi behisni zade Mahmut efendinin tesis eylediği diğeri ermeni cemaatinin ermeni mektep ve kilisesi için (şimdi millet hanı ile anılır) hudut olarak geçmektedir. Böylece kadri paşanın beyken yaptırdığı bir bedesten bulunduğunu öğrendikten sonra bunun yapılış tarihini şeri mahkeme sicillerinde 2 Cemaziyelahir 1271-miladi[1855] tarihini taşıyan bu kararda Kadri Paşa bedestenin yeri yüz ölçüsü arsanın tedarik şekli anlatılmaktadır. Buna göre bu bedesten şimdiki millet hanı Lala Mustafa paşanın güneyden kuzeye ve doğudan batıya uzanan bedestenleri ve millet hanı arkasındaki Behram sokağının kuzeye doğru devamı olan sokak arasındadır. Doğudan batıya 45 zira (32,75 metre ) güneyden kuzeye 25 zira (18 metre 75 santimetre ) ebatındadır. Arsası taht ani camiine aitken Kadri paşa vakıflar idaresinden satın almıştır. Ancak arsa içinde bulunan 5x5 zira (3,75 metre x3,75 metre;) genişliğindeki eskiden kalma mescidin yeniden yapılma şartı koşulmuştur.
Kadri paşa arsasını 1271miladi [1855] tarihinde satın aldığı bedesteni ne zaman yaptırmıştır. Merhum 1274 tarihinde İstanbul’a giderek bir daha dönmediğine göre 1271 1274 yılları miladi[1855 ] [1854 ]arasında yaptırdığını düşünmek lazım geliyor.
KEMİKLİ BEDESTEN
Kemikli Bedesten Atay soyadını taşıyan ailenin atası Müftü Hacı Osman Efendi tarafından yaptırılmıştır. Vakti ile şehrin bu kısmı büyük bir boşluk halinde iken bir gün battal bey hacı Taha Gögüş Müftü Hacı Osman Efendi burasını imar etmeyi kararlaştırmışlardır. Battal Bey tuz hanını, Hacı Taha efendi bunun karşısındaki halen mah linin mülkiyetinde bulunan yüksek kahve altındaki dükkânları, Hacı Osman efendide bu bedestenleri ve güneyindeki mecidiye hanını yaptırmışlardır. Bedestenin yerinin sal hane olduğu söylenmektedir. Kemikli bedesten doğudan batıya uzanır. yanyana bir aralıklarla birbirine geçilir. İki kısımdan geçilmektedir. Güneydeki bedestenin kuzeyindeki kemikli bedesten adıyla anılır. Fakat halk artık mecidiye bedesten olarak anmaz genel olarak kemikli bedesten denilir. Bu bina adının verilmesi bina temelleri kazanırken fazla miktarda kemik çıkmasından ileri geldiği söylenir. Biri batıya diğeri doğuya açılmak üzere iki şerden dört kapısı vardır.72 dükkânı vardır. Kemikli bedestenin 1282 yılında miladi[1866]yapıldığı söylenir. Güneyindeki mecidiye han aynı kişi tarafından yaptırılmıştır. Gerek hanın gerek bedestenin mecidiye adıyla anılması acaba Sultan Mecid zamanında yapıldığı için mi bu ad verildiği düşüncesi uyandırıyor. Rivayete dayanarak ileri sürülen 1281 tarihi Abdulmecidin ölümünden 5 sene sonradır.
KUYUMCULAR BEDESTENİ
Böyle bir bedestenin varlığın uzun araştırmalar neticesinde öğrendim tariflere göre bu da lala Mustafa paşa bedesteninin batıdaki 4. kısmının daha batısında olup iki kısımdan ibarettir. Lala Mustafa paşanın ki daha yüksek ve geniş mimari bakımından ondan çok daha geniştir. Kim tarafından yaptırıldığı belli değildir. Ancak burada kuyumcular oturduğundan kuyumcular çarşısı diye anılırmış. Lala Mustafa paşa Gaziantep imize birçok eser kazandırmıştır ilerde yazılarımda bu eserlerden bahsedeceğim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder