4 Şubat 2011 Cuma

GAZİANTEP TÜRKÇESİNDEN ÖRNEKLER

1-NECMİYE (KIRKAYAK)
İkinci Meşrutiyetten bir yıl önceydi. Gaziantep kaymakamlıktı. O yıl Antep’te Necmettin Bey adında bir kaymakam vardı. Bu zat, şehrin güzel manzaralı bir yerinde yazlık bir kahve yaptırdı. Bunun yola bakan yönünü, bir taşı kara, bir taşı beyaz kırk sütunlu demir parmaklıklarla yoldan ayırdı ve adını da “Nemciye” koydurdu. Fakat halk burasına “Kırkayak” dedi. İşin içinden çıktı.
2-ÇINARLI AİLE PARKI (YEŞİL SU)
Bundan kırk yıl önce Gaziantep Valisi Niyazi Araz ve Bayındırlık Müdürü Sadettin Tuğrul Cemaliğil zamanında Şehitler Anıtı yanında bir aile parkı yapıldı. Bunun ortasında da su sütunları fışkıran fıskiyeli bir havuz oturtuldu. Havuzun iç kenarı renkli ampullerle süslendi. Bu ampullerden çıkan renkli ışıklar geceleri havuz suyunu ve su sütunlarını renkli ışıklara boğdu. Yeşil renk çoğunlukta olduğu için halk bu parkın adına “Yeşil su” dedi.”Aile ve park” sözcüklerini attı.
3-KABİRLİK-SİNNER
Kabir sözcüğünün öztürkçesi(sin)dir. Bazı küfürbazlar, kavgalaştıkları birisine “Babanın sinine” diye küfrederler.
Gaziantep’in Tabakhane semtinde vaktiyle “Sinner” denen bir mezaristan vardı. Halk,(ler) topluluk (eki)ni şeklinde söyler.(Zenginler) demez, Zenginner)der. Onun için (mezarlar) anlamına olan (sininer) sözcüğünü de (siner) olarak kullanmıştır. Şimdi bu mezarlık yok.Asri mezarlık adının öztürkçe ve halk dilile söylenişi şeklinde (siner) diye değiştirilmesini arzu ederim.
4-İHSAN BEK-ESENBEK
Gaziantep Şehre küstü semtinde Esen bek camii diye güzel bir cami var. Bu caminin bitişiğinde bir de Esen bek kasteli denen yeraltı havuzu var. Osmanlıcacılar bu camie (İhsan bey camii) der. Bu da, bizde azıçık farkın ve ayrılığın tipik bir örnek de şudur:
5-ŞEHREKÜSTÜ (ŞARAKÜSTÜ)
Osmanlıcacı aydınlar bu semtin adına (şehre küstü) derler. Halk. Arapça (şehir) sözcüğünü atar,(şaraküstü) der.
6=DEVLİP-TİNK
Gaziantepte, beygirle bulgur döven aracın adı (devlip) dir. Halbuki bunun eski adı (tink).Bugün Antepte argo dilinde (tingövü) denen bir semt var. bunun doğrusu (tin önü)dür. Burada bir devlip ve yazın bulgur serecek bir meydan vardı. Ama şimdi buradan devlip kalkmış ve(Alan)da park olmuştur.Fakat semtin adı (tingövü) olarak kalmıştır.Bu da öztürkçeciliğin tipik bir örneğidir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder